Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Θέλουμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση;

Tου Κωστα Kαλλιτση / kostas.kallitsis@yahoo.com
Αντί για συγκεκριμένη συζήτηση, τείνουμε να παρασυρθούμε στην εύκολη ρητορεία και τις κορώνες. Ακραίο δείγμα, εκείνοι που ενώ ρητορεύουν υπέρ του ευρωομολόγου, ωστόσο αρνούνται την προϋπόθεσή του, την ενοποίηση των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών. Ενώ ρητορεύουν υπέρ της ενοποίησης της Ευρωζώνης, ωστόσο ξιφουλκούν ενάντια στην εκχώρηση δικαιωμάτων από τα εθνικά κράτη προς κεντρικά ευρωπαϊκά όργανα (με ποια μαγικά κόλπα, πάλι, θα
προχωρήσει η ενοποίηση;..), και απαγγέλλουν όρκους πίστης στην εθνική κυριαρχία, αυτήν που εξευτέλισαν διαπρέποντας, από το 2007, στο όργιο της σπατάλης που οδήγησε την Ελλάδα στην τρόικα.
Αφορμή για όλα αυτά (σιγά, μη δεν την εύρισκαν!..) είναι οι προτάσεις που διατυπώνει ή φέρεται ότι διατυπώνει η Γερμανία. Ας είμαστε σοβαροί…
Η δημοσιονομική κατάσταση της Ευρωζώνης δεν είναι η χειρότερη, αντιθέτως, είναι καλύτερη έως σημαντικά καλύτερη από την κατάσταση που επικρατεί αλλού. Εφέτος, το συνολικό έλλειμμα των 17 κρατών-μελών της Ευρωζώνης θα κυμανθεί στο 4,6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους (ΑΕΠ), ενώ στις ΗΠΑ θα φτάσει στο 8,8% και στην Ιαπωνία στο 6,6% του ΑΕΠ τους. Και το συνολικό δημόσιο χρέος των κρατών της Ευρωζώνης αναμένεται ότι θα είναι ίσο με το 94,8% του συνολικού ΑΕΠ τους, ενώ στις ΗΠΑ θα φθάσει το 98,5% και στην Ιαπωνία το 204,2% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Κι όμως, θέμα φερεγγυότητας έχει τεθεί, όχι για τους άλλους αλλά για την Ευρωζώνη.
Γιατί; Διότι η φερεγγυότητα της Ευρωζώνης δεν κρίνεται από το χρέος της, κρίνεται από την ενίσχυση ή την αποδυνάμωση του συντονισμού των κρατών-μελών. Πίσω από το δολάριο και το γιεν, στέκεται ένα κράτος και μια κεντρική τράπεζα αντιστοίχως, που ασκούν συναλλαγματική πολιτική και εγγυώνται την αποπληρωμή του χρέους τους, ενώ πίσω από το ευρώ (το οποίο, μη λησμονούμε ότι δημιουργήθηκε με μια κορυφαία πολιτική απόφαση, όχι με στενά οικονομικούς κανόνες…) βρίσκονται παρατεταγμένα 17 κράτη που συχνά διαφωνούν ή ταλαντεύονται σε αντίρροπες κατευθύνσεις.
Φερέγγυα Ευρωζώνη, λοιπόν, είναι αυτή που θα κινηθεί τολμηρά προς την πολιτική ένωση, προς την Ομοσπονδία. Το θέμα έχει ωριμάσει, έγινε κατανοητός ο συστημικός χαρακτήρας της κρίσης και, τώρα, διατυπώνονται προτάσεις που επιδιώκεται να αποτελέσουν τη βάση ενός συμβιβασμού με στόχο την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρωζώνης. Σε αυτήν τη συζήτηση, υπάρχει πρωτεύον και δευτερεύον.
Πρωτεύον είναι η Ευρώπη να αποκτήσει κοινές πολιτικές, να κάνει μεγάλα βήματα στην κατεύθυνση της ομοσπονδοποίησής της. Και προς αυτή την κατεύθυνση γίνεται αυτή την περίοδο ένα σημαντικό βήμα. Ενα βήμα προς μια πιο στενή οικονομική διακυβέρνηση.
Δεύτερο θέμα είναι πώς θα είναι η ενιαία Ευρώπη, με άλλα λόγια ποια ακριβώς Ευρώπη θέλει ο καθένας. Αυτό είναι ένα πολιτικό διακύβευμα που θα κρίνεται κάθε φορά από την έκβαση των αντιπαραθέσεων και των πολιτικών συγκρούσεων, ένα θέμα στο οποίο κάθε φορά η λαϊκή ετυμηγορία, το εκλογικό σώμα θα δίνει απάντηση -αυτή ούτε είναι ούτε θα μπορούσε να ήταν δεδομένη, προκαθορισμένη ή να δοθεί εφάπαξ, μία διά παντός.
Οσον αφορά τις εξειδικευμένες προτάσεις της Γερμανίας, οφείλουμε να τις αντιμετωπίσουμε συγκεκριμένα και όχι φοβικά.
Για παράδειγμα, ο στόχος να γίνει η Ευρώπη ανταγωνιστική, όχι μόνο είναι θεμιτός αλλά είναι όρος επιβίωσης, αφού οι δυνατότητες ευημερίας διά της καταλήστευσης του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου περιορίζονται δραστικά και η παραγωγή πλούτου μεταφέρεται στον Νότο και την Ανατολή. Πεδίο σύγκρουσης μπορεί να είναι οι όροι επίτευξης του στόχου, όχι ο στόχος.
Προφανές είναι, επίσης, ότι χρειάζεται ένα συνεκτικό πανευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικής σύγκλισης. Και θεωρώ εξίσου προφανές ότι περιττεύει η απαγόρευση υπέρογκων (διαρθρωτικών) ελλειμμάτων διά του καταστατικού χάρτη μιας Δημοκρατίας, του Συντάγματος, αφού μια τέτοια ρύθμιση δεν είναι μόνο ανόητη, είναι και περιττή. Οι ευρωπαϊκές ρυθμίσεις υπερισχύουν των εθνικών, ούτως ή άλλως.
Διαφωνώ, ωστόσο, με όσους διαφωνούν με τη θέσπιση ενιαίου φορολογικού συντελεστή, αφού προσδιοριστεί με ενιαίο τρόπο η φορολογική βάση. Είναι άλλο ζήτημα το ύψος αυτού του συντελεστή -πράγματι, αυτός που προτείνεται είναι εξαιρετικά χαμηλός. Και άλλο, τελείως διαφορετικό, είναι η νεοσυντηρητική άποψη υπέρ του ελεύθερου ανταγωνισμού των κρατών (διά της φορολογικής πολιτικής τους) αντί για την ενίσχυση του ανταγωνισμού των επιχειρήσεων προς όφελος της παραγωγικότητας και των καταναλωτών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: