Πώς ανασταίνεται μια πεθαμένη κοινωνία

Του Χρήστου Γιανναρά

Με ποιο κριτήριο θα διακρίνουμε το «καινούργιο» στην πολιτική, αν τυχόν και οψέποτε εμφανιστεί; Πώς θα ξεχωρίσουμε τη διαφορετική οπτική, τον προγραμματικό ρεαλισμό, τον αυθεντικό ηγέτη;

Κριτήριο στέρεο και δοκιμασμένο είναι η αλλαγή «γηπέδου», αλλαγή των όρων του «παιχνιδιού» – η συνεπής άρνηση του καινούργιου να παίξει στο «γήπεδο» του παλιού και με τους όρους του παλιού. Λίγο πιο συγκεκριμένα, αλλά πάντοτε ενδεικτικά: Το

Ο υπολογιστής και ο πολιτικός

του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ
Από μία άποψη είναι κατανοητή η μεταρρυθμιστική κόπωση της κυβέρνησης. Το έργο είναι βαρύ, οι αντιστάσεις μεγάλες και η κοινωνική πίεση υπέρ των μεταρρυθμίσεων πνίγεται από τις κραυγές εκείνων που σιτίζονται από το τέλμα στο οποίο είναι επί χρόνια είναι κολλημένη η χώρα. Από μιαν άλλη άποψη, όμως, αυτή η κόπωση είναι αδικαιολόγητη. Οχι γιατί η προσπάθεια είναι εθνική. Ούτε επειδή απαιτούν τις μεταρρυθμίσεις οι «κακοί» Ευρωπαίοι και οι «χειρότερες» αγορές, με τίμημα τη χρεοκοπία. Κυρίως γιατί ένα μεγάλο κομμάτι αυτών των μεταρρυθμίσεων το απαιτεί το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Θα συμφωνήσουμε ότι ο πρωθυπουργός είπε ότι «λεφτά υπάρχουν» και ποτέ δεν υπονόησε περικοπές μισθών και συντάξεων, αλλά η

Ο κ. Νταβούτογλου, ρεμβάζων...

Φιλότιμη η προσπάθεια του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών κ. Αχμέτ Νταβούτογλου να αναθεωρήσει τη διαχωριστική γραμμή Ανατολής και Δύσεως εντάσσοντας τη χώρα του και την Ελλάδα στην ίδια γεωπολιτική και πολιτιστική ενότητα, στο ενδιαφέρον άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην «Κ» την Πέμπτη.
Η προσέγγιση δεν είναι νέα. Κάτι ανάλογο είχε επιχειρήσει, με τρόπο λιγότερο θεωρητικό, και ο διατελέσας πρωθυπουργός και πρόεδρος της Τουρκίας Τουργκούτ Οζάλ, όταν στα μέσα της δεκαετίας του ’80 είχε υποστηρίξει ότι η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν λίγο-πολύ ισοβαρή παράγωγα της διαλύσεως της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Σφάλλει ο κ. Νταβούτογλου όταν υποστηρίζει ότι

Η Ευρώπη της Γερμανίας

Από πολύ νωρίς είχε επισημανθεί ότι η οικονομική κρίση ήταν πολιτική. Οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, που παρασκεύασαν σύνθετα προϊόντα, τα λεγόμενα τοξικά, και έστησαν φούσκες, δεν έδρασαν κρυφά. Εδρασαν, και δρουν, με την ανοχή των κρατών και των κυβερνήσεών τους και πάντως, χωρίς αυστηρή και έγκαιρη επόπτευση των δραστηριοτήτων τους. Το πολιτικό αποτέλεσμα αυτής της συνένοχης συμβίωσης ήταν μια πρωτοφανής μεταφορά εξουσίας: από τα πολιτικά κέντρα, τα οποία αντλούν

Δημιουργώντας "ΤΟ" πρόβλημα της χώρας

Αναγνώστης που διάβασε το χθεσινό άρθρο («Οψεις του κοινωνικού πραγματισμού» Καθημερινή 4.2.2011) για τους αφισοκολλητές που επιτέθηκαν στον κ. Σημίτη απόρησε εγγράφως: «η αφισοκόλληση σας ενόχλησε; Αυτό είναι τώρα το πρόβλημα της χώρας;»
Δίκιο έχει: η κουρελαρία στο κέντρο της Αθήνας δεν είναι «το πρόβλημα της χώρας». Κατά μία άποψη, ούτε τα γκράφιτι στην αθηναϊκή τριλογία είναι «το πρόβλημα της χώρας». Αν μάλιστα σκεφθεί κανείς ότι αυτή η πόλη έζησε και την

Ο άντρας της μυλωνούς και η πολιτική ανυπακοή

Γράφει ο ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ

Το καλοκαίρι του 2002, συνιστώσες της Αριστεράς επιχείρησαν να πείσουν την ελληνική κοινωνία ότι οι κουμπουροφόροι της «17 Νοέμβρη» δεν διέπρατταν απλές δολοφονίες, αλλά έκαναν «πολιτικά εγκλήματα». Οταν μάλιστα συνελήφθησαν, δεν τους χαρακτήρισαν «κατηγορούμενους για δολοφονίες» αλλά «πολιτικούς κρατούμενους». Το γνωστό, μάλιστα, «Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα» επιμένει μέχρι και σήμερα ότι

Θέλουμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση;

Tου Κωστα Kαλλιτση / kostas.kallitsis@yahoo.com
Αντί για συγκεκριμένη συζήτηση, τείνουμε να παρασυρθούμε στην εύκολη ρητορεία και τις κορώνες. Ακραίο δείγμα, εκείνοι που ενώ ρητορεύουν υπέρ του ευρωομολόγου, ωστόσο αρνούνται την προϋπόθεσή του, την ενοποίηση των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών. Ενώ ρητορεύουν υπέρ της ενοποίησης της Ευρωζώνης, ωστόσο ξιφουλκούν ενάντια στην εκχώρηση δικαιωμάτων από τα εθνικά κράτη προς κεντρικά ευρωπαϊκά όργανα (με ποια μαγικά κόλπα, πάλι, θα

Το άταφο πτώμα της Μεταπολίτευσης

Tου Στεφανου Kασιματη / kassimatis@kathimerini.gr
Το πανεπιστημιακό άσυλο είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Συνόδου των Πρυτάνεων και πρύτανη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Θ. Παπαθεοδώρου, «κομμάτι της ακαδημαϊκής, πολιτικής και κοινωνικής παράδοσής μας. Πρέπει να το διαφυλάξουμε από κάθε μορφής παραβίαση». Είναι οπωσδήποτε αξιέπαινος ο ιδεαλισμός του κ. Παπαθεοδώρου και θεάρεστη η προσήλωσή του στις παραδόσεις του τόπου, φαντάζομαι όμως ότι παρεμφερές πρέπει να είναι και το επιχείρημα των Ρώσων οι οποίοι υποστηρίζουν τη

Περίκλειστη ή ανοικτή κοινωνία;

Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ

«Ανοιχτή» κοινωνία είναι εκείνη στην οποία οι άνθρωποι έχουν μάθει να στέκονται κριτικά απέναντι στα στερεότυπα και να στηρίζουν τις αποφάσεις τους στην ευφυΐα τους.

Κarl Popper

Προ ετών, όταν ο Μαρκ Μαζάουερ εξέδωσε το βιβλίο του «Στην Ελλάδα του Χίτλερ» (εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 1994), τον ρώτησα τι τον έσπρωξε να ασχοληθεί με τη νεότερη Ελλάδα. Με τη χώρα μας δεν είχε συγγενικούς δεσμούς και τα ενδιαφέροντά του, όπως έκτοτε φάνηκε, δεν περιορίζονταν στα Βαλκάνια, αλλά εκτείνονταν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θυμάμαι ακόμη την απάντησή του: «Η Ελλάδα με ενδιαφέρει, γιατί

Η ηθική των οικονομολόγων

Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ
Οταν τον Οκτώβριο του 1929 ο διάσημος οικονομολόγος Ιρβινγκ Φίσερ προφήτευε ότι «οι μετοχές έχουν φτάσει σε ένα μόνιμα υψηλό επίπεδο» ξέρουμε ότι το πίστευε. Λίγες μέρες μετά έγινε το κραχ της Γουολ Στριτ και έχασε σχεδόν όλη την περιουσία του. Τώρα που ο Νουριέλ Ρουμπινί προφητεύει την καταστροφή της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Γαλλίας και μερικών ακόμη χωρών κανείς δεν ξέρει αν αυτά που λέει τα πιστεύει. Μπορεί οι προφητείες του να γίνονται για να βοηθήσουν τα χαρτοφυλάκια των πελατών της εταιρείας Rubini Global Economics. Για να είμαστε ακριβείς, δεν ξέρουμε καν ποιοι είναι οι πελάτες του καθηγητή στο NYU Νουριέλ Ρουμπινί.
Δεν θα μάθουμε ποτέ αν το αυγό γέννησε την κότα, αν δηλαδή οι προφητείες των καθηγητών οικονομικής διαμορφώνουν τη

Επιχειρεί να κλείσει ανοικτές πληγές η Τουρκία

Μεγαλειώδης εκδήλωση για το Ολοκαύτωμα θα πραγματοποιηθεί και φέτος στη Συναγωγή Νέβε Σαλόμ της Κωνσταντινούπολης.

Η εβραϊκή κοινότητα της Πόλης οργανώνει κάθε χρόνο, στις 27 Ιανουαρίου, μια εκδήλωση για να τιμήσει την επέτειο του Ολοκαυτώματος.  Όπως είναι γνωστό τα κράτη μέλη των Η.Ε, συμπεριλαμβανομένης και της  Τουρκίας όρισαν την 27η Δεκεμβρίου ως «Παγκόσμια ημέρα της Γενοκτονίας των Εβραίων».

Η φετινή εκδήλωση παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον. Ο Ερτουγρούλ Οζκιόκ στην τακτική του στήλη στην εφημερίδα Χουρριέτ γράφει ότι την περασμένη Παρασκευή το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έστειλε επιστολή στη Συναγωγή, με την οποία ρωτούσε αν θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση στις 27 Ιανουαρίου, γιατί προτίθεται να στείλει ως εκπρόσωπο του τον Πρέσβη Ερτάν Τεζγκιόρ.

Στην επιστολή , επισημαίνεται επίσης, ότι ενδέχεται η εκπροσώπηση να είναι και σε ανώτερο επίπεδο. Δηλαδή σε επίπεδο υφυπουργού ή  και υπουργού.

Φυσικά η Συναγωγή απάντησε ότι η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί, όπως  κάθε χρόνο. Με ενδιαφέρον αναμένεται η παρουσία και η ομιλία που θα κάνει ο Πρέσβης Ερτάν Τεζγκιόρ στην επέτειο του Ολοκαυτώματος.

Η πρωτοβουλία του υπουργείου εξωτερικών φανερώνει την αγωνία της τουρκικής διπλωματίας για τη βελτίωση των σχέσεων της χώρας τους με το Ισραήλ σε αντίθεση με τους λεονταρισμούς και τις εθνικιστικές κορώνες του πρωθυπουργού κ. Ερντογάν.

Εάν το υπουργείο Εξωτερικών, όπως ισχυρίζεται, τρέφει τέτοια ανθρωπιστικά αισθήματα, καλά θα κάνει να τιμήσει και τα θύματα των τριών Γενοκτονιών που πραγματοποίησαν οι πρόγονοι του.

Γιατί δεν μπορεί να οραματίζεται την πολιτική των νέο-οθωμανών και να αγνοεί τα πεπραγμένα των Οθωμανών. Το εγχείρημα τους είναι καταδικασμένο να αποτύχει, γιατί όλοι οι λαοί που δοκίμασαν την «τρυφερότητα και τον ανθρωπισμό» των Οθωμανών δεν μπορούν να τους ξεχάσουν.

Για ένα νέο, πρωτοπόρο, κοινωνικό και δημιουργικό καπιταλισμό

Η παγκόσμια φτώχεια μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνον από πρωτοπόρους, δημιουργικούς και κοινωνικά ευαίσθητους επιχειρηματίες

του Εντ Γκλίζερ *

Το γεγονός ότι δημιουργικοί και με κοινωνική ευθύνη επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα ηγούνται της αλλαγής απέναντι στην παγκόσμια φτώχεια, είναι το αποτέλεσμα δύο μεγάλων αποτυχιών. Μία από αυτές είναι η φύση του απόλυτου φιλελευθερισμού στο επίπεδο της οικονομίας. Ενώ έχει κάνει πολλά θαύματα, δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα προσανατολισμένος στην διόρθρωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Οι ιδιωτικές εταιρείες συνήθως έχουν περισσότερα κίνητρα για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των πλουσίων, παρά των φτωχών. Η αγορά εργασίας ανταμείβει όσους έχουν προσόντα, όχι τους αναλφάβητους. Ίσως, μακροπρόθεσμα, μία ελεύθερη ιδιωτική εκπαίδευση να καταφέρει να διαμοιράσει το ανθρώπινο κεφάλαιο παγκοσμίως, αλλά σίγουρα πρέπει να περάσουν αιώνες πριν καταφέρουν τα

Η πολιτική των Τούρκων κατά τον Σατωβριάνδο

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΜΑΡΑ

Ο Σατωβριάνδος (1768-1848), Γάλλος λογοτέχνης και θερμός υποστηρικτής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ταξίδεψε το 1806 σε Ελλάδα, Τουρκία, Ιεροσόλυμα. Και το 1811 εξέδωσε το βιβλίο «Οδοιπορικό από το Παρίσι στα Ιεροσόλυμα» (μετάφραση Εμμ. Ροϊδη, επιμέλεια Τάσου Βουρνά) στο οποίο σημαντικό μέρος καταλαμβάνουν οι εντυπώσεις από την περιήγησή του στην τουρκοκρατούμενη τότε Ελλάδα. Το απόσπασμα που παραθέτω είναι, πιστεύω, εξαιρετικά επίκαιρο:      


«Τρεις απέχοντες από της

Η κρίση του 1929 κι η σχέση της με τη σημερινή

Από τον Πάνο Ευαγγελόπουλο

Πλήθος αναλυτών την περίοδο της βαθιάς κρίσης που διανύουμε αρέσκονται να αναλίσκονται σε ιστορικές συγκρίσεις με το κραχ του 1929 και της μεγάλης ύφεσης που ακολούθησε την δεκαετία του ‘30. Οι πιο προχωρημένοι από αυτούς, κυρίως πεπεισμένοι σοσιαλδημοκράτες και ανοικτοί στον κάθε είδους παρεμβατισμό, ομιλούν ξεκάθαρα για την επάνοδο στην περίοδο του ελέγχου της οικονομίας από το

Οι ηγέτες της Ευρώπης σε αποκλίνουσα πορεία από τα δίκαια των λαών τους

Από την Πετρούλα Ντελεδήμου

Εδώ και μερικούς μήνες, σε όλο τον κόσμο, όλοι μιλούν για τη χρηματοπιστωτική και την επακόλουθή της οικονομική κρίση. Εκτός από την Ελλάδα, φυσικά. Εδώ μιλάμε για το Βατοπαίδι, τους προσκυνητές υπουργούς και την προσκυνημένη δικαιοσύνη. Όταν η παγκόσμια οικονομία καταρρέει, οι υπεράκτιες εταιρίες των μοναστηριών ανθούν. Ίσως ο κ. Αλογοσκούφης – καθηγητής οικονομικών ο ίδιος – θα έπρεπε να πάρει μαθήματα από τους μοναχούς του Αγίου Όρους…
Αλλά ας επιστρέψουμε στην παγκόσμια οικονομική κρίση, που είναι και το θέμα μας. Το ερώτημα είναι απλό: μας ξάφνιασε, τάχα; Όχι φυσικά! Η συζήτηση για την διαφαινόμενη οικονομική ύφεση ξεκίνησε εδώ και μία

Οι καλές οι ηγεσίες, στην κρίση φαίνονται

Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση παίρνει τη μορφή χιονοστιβάδας από κράτος σε κράτος, τα περισσότερα χρηματιστήρια βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση και επιχειρήσεις- κολοσσοί σε απόγνωση απολύουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους. Η οικονομική όμως κρίση άρχισε να αγγίζει τις παρυφές της πραγματικής οικονομίας και στη χώρα μας, που κινδυνεύει από έντονα προβλήματα ρευστότητας τα οποία θα αντιμετωπίσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Στις δύσκολες και δυσάρεστες οικονομικές συνθήκες προστίθενται και επανακάμπτουν τα